หน่วยที่ 1 ความเป็นไทย

   เรื่อง ๒ ความเอื้อเฟื้อและเผื่อแผ่และความเสียสละต่อสังคม

เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่และความเสียสละ เป็นคุณธรรมสำคัญที่คนในสังคมควรยึดถือและนำมาปฏิบัติต่อกัน เพราะจะช่วยให้สังคมไทยอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ทุกคนต่างมีน้ำใจ ช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน เกิดเป็นความรัก ความสามัคคี สังคมก็ย่อมเข้มแข็ง มีความปลอดภัยและน่าจะอยู่ ทั้งนี้จะเกิดขึ้นได้ย่อมมาจากการปฏิบัติของทุกคน

    ๑.ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่

        ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ย่อมเกิดจากจิตใจที่มีความรัก ความเมตตา และความโอบอ้อมอารี แล้วปฏิบัติต่อผู้อื่นอย่างเกื้อกูล ซึ่งในการดำเนินชีวิตของเรานั้น ควรมีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่แก่คนรอบข้างไม่ว่าจะเป็นคนในครอบครัว โรงเรียน หรือชุมชนก็ตาม

        ๑.๑ ลักษณะของผู้ที่มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่

    ๑. เป็นคนมีน้ำใจ

        มักให้ความช่วยเหลือผู้ที่ได้รับความเดือดร้อนอยู่เสมอ โดยการช่วยเหลือจะทำอย่างเต็มกำลังที่ตนเองสามารถช่วยได้ และไม่หวังผลตอบแทนใดๆ

    ๒. คำนึงถึงผลประโยชน์ส่วนรวม

        เป็นผู้ที่ถือเอาประโยชน์ของส่วนรวมเป็นที่ตั้ง ไม่กระทำสื่งใดๆ ที่เป็นการฉกฉวยผลประโยชน์ให้กับตนเอง ไม่เอารัดเอาเปรียบผู้อื่นได้

    ๓. มีความปราณี

        ปฏิบัติต่อผู้อื่นด้วยความจริงใจ มีไมตรีที่ดีต่อคนรอบข้างเสมอ ไม่ดูหมื่นเหยีดหยามผู้อื่น แต่ให้ความเคารพในศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์และสิทธิเสรีภาพของทุกคนอย่างเท่าเทียมกัน

    ๔. ไม่คิดร้ายต่อผู้อื่น

        คิดและปฏิบัติต่อผู้อื่นด้วยความเมตตา มองโลกในแง่ดี ไม่กระทำในสิ่งที่สร้างความเดือดร้อนหรือเสียมเสียต่อผู้อื่น

       

๑.๒ การปฏิบัติตนเป็นผู้มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่

การปฏิบัติตนเป็นผู้เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ สามารถปฏิบัติได้ทุกที่ทุกเวลา ดังนี้

    ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่แผ่ในครอบครัว

• ไม่สร้างความเดือดร้อนหรือก่อปัญหาต่างๆให้เกิดในครอบครัว
• ช่วยเหลืองานบ้านต่างๆ ตามกำลังที่ได้
• ใช้เงินอย่างประหยัด เพื่อช่วยลดค่าใช้จ่าย
• มีความห่วงใจต่อสมาชิกครอบครัวทุกคน
• รู้จัแบ่งปัน ให้ความช่วยเหลือยามครอบครัวประสบปัญหา

    ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ในโรงเรียน

• เชื่อฟังคำสังสอนของคุณครูและให้ความเคารพนับถือ
• แบ่งปันขนม อาหาร หรือสิ่งของต่างๆ ให้เพื่อน
• ช่วยแบ่งเบาภาระครู อาจารย์ เช่น ช่วยถือของ
• ให้ความรัก ความเป็นมิตรต่อเพื่อนในโรงเรียน
• มีส่วนร่วมในการช่วยงานกิจกรรมของโรงเรียน เช่น งานกีฬาสี จัดนิทรรศการ งานไหว้ครู เป็นต้น

    คมความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ในชุมชนและสัง

• มีไมตรีจิตต่อเพื่อนบ้าน รวมถึงคนในชุมชนเดียวกัน
• มีความเอื้อาทร และหวังดีต่อคนในชุมชน
• ดูแลรักษาสาธารณสมบัติส่วนร่วมของคนในชุมชนและสังคม
• มีน้ำใจ คอยช่วยเหลือผู้อื่นที่ได้รับความเดือดร้อน
• แบ่งปัน อาหาร วัตถุสิ่งของ เครื่องใช้ต่างๆ ให้แก่เพื่อนบ้านและคนมในชุมชน

 ๑.๓ การแนะนำผู้อื่นให้มีส่วนร่วมให้มีส่วนร่วมแสดงออกในการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่

    เราสามารถแนะนำและส่งเสริมผู้อื่นให้ปฏิบัติตนเป็นผู้มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ได้ ดังนี้

        ๑. ปฏิบัติตนเป็นผู้มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ผู้อื่นเสมอ เพื่อเป็นตัวอย่างที่ดีให้ผู้อื่น

        ๒. อธิบายความสำคัญของความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่และผลดีที่เกิดกับสังคมส่วนรวม เมื่อเรามีความเอื้เฟื้อเผื่อแผ่ต่อผู้อื่น

        ๓. แนะนำแนวทางการปฏิบัติตนเป็นผู็มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่โดยบอกวิธีการปฏิบัติที่ถูกต้องให้ผู้อื่นได้ทราบ

        ๔. ยกเว้นตัวอย่างบุคคลที่มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ นำมาบอกเล่าให้คนทั่วไปได้รับทราบ

        ๕. ชักชวนบุคคลรอบข้างให้เข้าไปมีส่วนร่วมในกิจกรรมที่เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อสังคม

    ๒. ความเสียสละ

        ความเสียสละ เป็นการให้ด้วยความเต็มใจและปรารถนาดีต่อผู้อื่น โดยยอมเสียสละความสุขส่วนตยเพื่อประโยชน์ส่วนรวม ความเสียสละจึงเป็นคุณธรรมพื้นฐานที่คนในสังคมควรยืดถือเพราะจะช่วยให้สังคมอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข มีความเอื้ออาทรต่อกัน

        ๒.๑ ลักษณะของผู้ที่มีความเสียสละ

               ผู้ที่ถือได้ว่ามีความเสียสละมีลักษณะ ดังนี้

            ๑. ไม่เห็นแก่ตัว ไม่มีความละโมบโลภมาก รู้จักแบ่งปันเพื่อช่วยเหลือผู้ที่ตกทุกข์ได้ยากโดยเสียสละกำลังกาย กำลังทรัพย์ หรือองค์ความรู้

            ๒. เห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม การกระทำสิ่งต่างๆ เพื่อช่วยเหลือสังคม ไม่ถือเอาประโยชน์ส่วนตนเป็นที่ตั้ง ไม่นำผลประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าส่วนตน

            ๓. ไม่เอารัดเอาเปรียบ มีจิตใจกว้างขวาง เป็นผู้ให้มากกว่าผู้รับ ช่วยเหลือผู้อื่นโดยไม่คำนึงถึงความได้เปรียบหรือเสียเปรียบ

            ๔. ยอมเสียสละความสุขของตนเอง ช่วยเหลือผู้อื่นโดยไม่ย่อท้อต่อความลำบากหรืออุปสรรคต่างๆ โดยคำนึงถึงความสุขของสังคมส่วนรวมเป็นหลัก

            ๕. เป็นผู้ให้อย่างแท้จริง รู้จักให้ผู้อื่น โดยไม่หวังผลตอบแทน หรือผลประโยชน์ใดๆ

        ๒.๒ การปฏิบัติตนเป็นผู้มีความเสียสละ

  เสียลสละและทรัพย์สิน   

• บริจาควัสดุ อุปกรณ์ เพื่อสร้างโรงเรียนในถิ่นทุรกันดาร
• บริจาคอาหาร ขนม เครื่องดื่ม แก่เด็กกำพร้า
• บริจาคเงินทำบุญเพื่อบุรณะวัด
• บริจาคเครื่องนุ่งห่มแก่ผู้ประสบภัยหนาว

    การเสียสละและแรงกาย

• ซ่อมแซมสาธารณสมบัติภายในชุมชน
• ปลูกต้นไม่เพื่อให้ร่มเงาแก่สถานที่สาธารณะ
• ช่วยขนย้ายสิ่งของเมื่อเกิดสถานการณ์ฉุกเฉิน เช่น น้ำท่วม ไฟไหม้ แผ่นดินไหว หรืออุบัติภัยต่างๆ
• เก็บขยะ ทำความสะอาดถนน และปรับภูมิทัศน์ภายในชุมชน

    การเสียสละความรู้ สติปัญญา และจิตใจ

• ให้คำปรึกษาแก่ผู้ที่มีปัญหาด้านต่างๆ
• ให้กำลังผู้ที่กำลังประสบภาวะเดือดร้อน
• แนะนำข้อคิดที่เป็นประโยชน์ต่อการดำเนินชีวิตให้ผู้อื่น
• เตือนสติให้ข้อคิดผู้ที่กำลังะกระทำในสิ่งที่ผิด
• ถ่ายทอดความรู้ ความถนัดของตนเองให้ผู้อื่นนำไปใช้ประโยชน์

        ๒.๓. การแนะนำผู้อื่นให้มีส่วนร่วมในการเสียสละ

    เราควรแนะนำผู้อื่นให้ปฏิบัติตนเป็นผู้มีความเสียสละ โดยวิธี ดังนี้

๑. เป็นผู้มีความเสียสละอยู่เสมอ

        เราควรปฏิบัติตนเป็นผู้เสียสละจนเป็นนิสัย เพื่อให้ผู้อื่นเห็นเป็นแบบอย่าง และนำไปปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง เพื่อให้เกิดเครือข่าย เป็นสังคมแห่งการเสียสละ

๒. อธิบายความสำคัญของการเสียสละ

        บอกคุณค่าและผลดีที่เกิดจากการปฏิบัติตนเป็นผู้มีความเสียสละให้คนทั่วไปได้รับทราบ และชักชวนให้ผู้อื่นปฏิบัติตนเพื่อเสียสละแก่สังคมอยู่เสมอ

๓. เผยแพร่ความรู้เรื่องการเสียสละ

        ค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับการเสียสละ เช่น กรณีตัวอย่างบุคคลที่เสียสละช่วยเหลือผู้อื่น ในหนังสือพิมพ์ วิทยุ โทรทัศน์ หรืออินเทอร์เน็ตแล้วนำมาเล่าให้ผู้อื่นฟัง

๔. เข้าร่วมในกิจกรรมที่เป็นการเสียสละ

        มีส่วนร่วมในกิจกรรมต่างๆ ที่ช่วยส่งเสริมการเสียสละต่อผู้อื่นอยู่เสมอ และชักชวนคนรอบข้างให้เข้าร่วมในกิจกรรมด้วย

    การที่เราปฏิบัติตนเป็นผู้ที่มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่และเสียสละต่อสังคม ย่อมส่งผลดีทั้งต่อตัวเราเองและผู้อื่น ผลที่เกิดขึ้นกับตัวเรา คือ เกิดความภาคภูมิใจในตนเองและผู้อื่น คือ ผู้ที่มีความเดือดร้อนได้รับการช่วยเหลืออย่างเหมาะสม นอกจากนี้ยังช่วยให้สังคมส่วนรวมมีความสงบเรียบร้อย เป็นสังคมเห็นการแบ่งปัน ช่วยเหลือซ่งกันและกันสามารถดำเนินชีวิตอยู่ได้อย่างมีความสุข